Wychowanie do patriotyzmu jest procesem, w którym współu­czestniczą: rodzina, szkoła, Kościół, środki masowego przekazu, grupy odniesienia, wspólnota lokalna. W procesie tym chodzi o takie oddziaływania na poszczególne elementy postawy, aby ich rezultatem była postawa trwała i zwarta (wszystkie elementy na równych poziomach).

Kształtowanie poszczególnych elementów na różnych etapach rozwoju człowieka przebiega nieco odmiennie. Dziecko najpierw przejmuje wzory zachowania z otoczenia, później zaś kształtują się elementy: uczuciowy i poznawczy (model: B – E – P). U młodzieży w kształtowaniu postaw wiodącą rolę odgrywa sfera emocjonalna, dalej poznawcza, zwieńczeniem zaś kształtowania się postawy jest adekwatne zachowanie (model: E – P – B). Po wkroczeniu w wiek dojrzały znaczenie elementu poznawczego wysuwa się na pierwszy plan, tuż za nim ważne znaczenie utrzymuje element emocjonalny i dalej behawioralny (model: P/E – B).

Powyższe prawidłowości mają wielkie znaczenie dla właściwego doboru odpowiednich metod oddziaływania dla danego etapu rozwo­jowego człowieka. Najogólniej mówiąc, w kształtowaniu postawy u dzieci szczególnie ważne będzie dostarczenie wzorów, przykładów zachowania; młodzież będzie potrzebować w pierwszej kolejności zabiegów oddziaływających mocno na sferę uczuciową; dorosły będzie otwarty przede wszystkim na konkretną wiedzę i argumenty rozumowe.

Oczywiście – jak to zostało zaznaczone wyżej – na każdym etapie uwzględniać trzeba konieczność wpływania na wszystkie trzy elementy, stosując różne formy oddziaływania. Pamię­tać też należy, że różne zabiegi w odmienny sposób mogą oddziały­wać na poszczególne elementy (jedne działają silniej na sferę emocjo­nalną, inne bardziej odwołują się do elementu behawioralnego czy poznawczego). Mimo tego docierają one i do pozostałych elementów postawy. Tak np., gdy film czy opowiadanie literackie wywołają wzruszenie, to przecież niosą one ze sobą również konkretną wiedzę, proponują też pewne wzorce postaw godnych naśladowania, a także przykłady postaw spotykających się z dezaprobatą.